
Wykaz osób wykonujących wolne zawody (Polaków i Żydów) na terenie miasta Końskie.
Dokument z dnia 17.03.1937 r. Podpisany przez burmistrza Stefana Jaroszyńskiego.
(Pojęciem wolnego zawodu posługiwał się ustawodawca
już w Konstytucji Kwietniowej z 1935 art. 76 ust. 1).
Dokument w zbiorach KW.
Wśród żydowskiej społeczności w Końskich nieliczna była grupa inteligencji, która zajmowała szczególną pozycję w życiu miasteczka. Ze względu na posiadaną wiedzę, kwalifikacje, zaliczana była do elity. Około kilkudziesięciu osób wśród ludności żydowskiej utrzymywało się z wolnych zawodów pracy w urzędach, stowarzyszeniach, szkołach. W wykazie osób wykonujących wolne zawody w 1935 roku [wykaz uzupełniłem o nazwiska i dane występujące w dokumencie z 1937 r. Dokument w zbiorach KW] w Końskich znajdują się między innymi:
Dentyści:
- Kon Daniel Hipolit - lekarz dentysta, od roku 1925 pracownik Ubezpieczeń Społecznych, zam. ul. Kilińskiego 2
- Ehrenberg Miriam - lekarz dentysta, od 1934 roku pracownik Ubezpieczeń Społecznych, zam. ul. Małachowskich 19,
- Ehrenberg Jakób Dawid - technik dentystyczny,
- Feldman Michla, lekarz dentysta, zam. ul. Małachowskich 21,
- Chrząsz Tyla, lekarz dentysta, zam. ul. Zamkowa 13
- Feldman Icek Abram - pracownik Kasy Chorych,
- Abramowicz Aron,
- Frejlich Adolf, pracownik Kasy Chorych,
- Kapilman Abraham,
- Waintraub Szymon.
- Gelbard Tauba - pracowała w szpitalu, zam. ul. 3 Maja 17.
- Gecowski Chaim.
- Klahr Józef, zam. ul. Pocztowa 2 (opłacał składkę roczną 100 zł), należał do osób zamożnych w Końskich.
- Miller Henryk.
- Borycki Jankiel.
- Uszel Lewiusz (z wykształceniem 6 klas Gimnazjum Państwowego w Puławach). Od listopada 1918 roku otworzył w Końskich skład apteczny na ul. 3 Maja.
- Gencwajch Abraham.
- Goldman Moszek.
- Ajzenberg Szapsia, Erenfrid Jojna, Berpier Moszek, Rozenberg Szmul, Ehrenfried Szlama.
- Kronenblum Lejbuś.
- Blumencwajg Aron, Gerlicki Hersz, Rozeblit Zysia, Szajnberg Beniamin Abram, Tarber Nusyn.
- Bliżyński Chaim Boruch.
- Wicentowski Mendel, Rajchmind Wólf, Gincberg Moszek Szymcha, Zysman Szymsia, Szmulewicz Chaim Hersz, Lubliński Jechwa Wolf, Zysman Szmul Kop, Joskiewicz Lejb, Przedborski Szaja, Rotsztajn Szyja, Sztern Szymcha, Przedborski Izrael.
- Najfeld Nuchem, Rozenblum Josek, Fer Jankiel, Kac Abram Mordka.
Zazwyczaj ludność żydowska nie zatrudniana była w urzędach państwowych, w administracji. Z wykazu osób opłacających składki na rzecz gminy wynika, że osoby te opłacały składkę w granicach od 50 - 100 zł rocznie co wynika, że ludność żydowska wykonująca wolne zawody w Końskich w latach 1918-39 była społecznością średnio zamożną pod względem majątkowym.
Grażyna Dymerska
[w:] Ludność żydowska w Końskich w latach 1918-39, Kielce 1995.