Kazimierz Kapel „Wróbel” i wielka historia Polski – 1917, 1919

Kazimierz Kapel ps. „Wróbel”, legionista, autor rymowanej kroniki Końskich: Pamiętnik legionisty. Moje Kartki 1903 - 1920, wykonawca nieudanego zamach na „Relampago”.

Co może łączyć takie wydarzenia z historii Polski by wymienić chociażby: internowanie legionistów w Szczypiornie, uroczystość zjednoczenia Armii Polskiej w Krakowie i nieudany zamach na największego zdrajcę konecczyzny „Relampago”. Wszystkie te wydarzenia łączy oczywiście postać koneckiego legionisty Kazimierza Kapla ps. „Wróbel”.

Wszystko zaczęło się od typowego „strychowca”. Kolega Ryszard Cichoński porządkując strych odnalazł w pudełku schowany pakiet fotografii i dokumentów. Zafascynowany odkryciem podzielił się ze mną informacją.

Końskie 1915 i 1918. Jeszcze nie niepodległa - postacie przełomu i bardzo ważny dokument

POW oddział piechurów, Końskie 1917 przed oddziałem ob. Jerzy Gorzkowski 

(podpis na odwrocie fotografii). To jedna z ważniejszych fotografii w historii miasta Końskie. 

Foto. ze zbiorów Krzysztofa Woźniaka.

Pracując nad cyklem artykułów Świt Wolności [a to ciekawe, że pod tym tytułem ukazało się później kilkanaście innych artykułów], a zdarzyło się i parę wystąpień, natrafiłem i wciąż znajduję ciekawe dokumenty, które warto pokazać. Otóż i one. Zacznę od informacji, że opracowuję życiorysy koneckich starostów II RP. Zaprezentowałem już szkic życiorysu Stefana Mydlarza. Dzisiaj zapewne po dynamicznej (bardzo modne ostatnio słowo) kwerendzie kilkuset dokumentów, wycinków prasowych, fotografii; szczególnie ten biogram wygląda okazale. Bardzo jeszcze liczę na odzew rodziny; w tym i innych przypadkach. Jestem zdziwiony, że tak szybko „umarła” pamięć o tych urzędnikach państwowych.

Powrócę do głównego wątku. Gazeta Toruńska z lipca 1915 roku informuje [1]: Urzędnicy austriacko-węgierscy na zajętych terytoriach … Gubernia piotrkowska… komendant obwodu Końskie: płk. Schumitzek [sic! Schimitzek], starosta: Wykowski.

Po przypadkowym w sumie odkryciu odnalazłem biogram Czesława Szymiczka vel Schimitzka (tak podpisywał się w Końskich) autorstwa p. Grzegorza Kubackiego. Biogram zamieszczony jest na stronie internetowej Moje Miasto Tarnów (7.07.2012).

Urzędnicy austriacko-węgierscy na zajętych terytoriach … Gubernia piotrkowska… 

komendant obwodu Końskie: płk. Schumitzek [sic! Schimitzek], starosta: Wykowski. 

Czasopismo z epoki Gazeta Toruńska 24.07.1915, nr 166. FBC Polona.

Końskie 1914-1918. Wybrane kalendarium przełomu

Józef Piłsudski - fotografia sprzedawana w oddziale POW 

w Końskich w listopadzie 1917 roku (1 korona). Foto. w zbiorach KW.

6.09.1914 i 9.09.1914
Świt wolności. Utarczka i opanowanie Końskich przez ułanów Władysława Beliny Prażmowskiego i Legionistów Józefa Piłsudskiego

Działo się w roku 1914 dnia 5 września, w pierwszym miesiącu wojny światowej, w której oddziały Józefa Piłsudskiego wystąpiły do walki z Rosją w celu odzyskania Niepodległej Ojczyzny. W tym dniu oddział kawalerii strzeleckiej pod dowództwem Władysława Beliny Prażmowskiego w składzie 1 plutonu Janusza Głuchowskiego (25. ułanów) idąc z Kielc przez Mniów opanował Końskie po stoczeniu na jego ulicach utarczki z 5 pułkiem Dragonów rosyjskich.

Wersja rozszerzona tablicy wymieniała skład oddziału; który warto tu przytoczyć. Byli to: Władysław Belina Prażmowski, Janusz Głuchowski dowódca 1. plutonu, Stanisław Grzmot Skotnicki podoficer, Konstanty Tatar Abłamowicz, Mieczysław Augustyniak, Czesław Skaut Bańkiewicz, Tadeusz Bieńkowski, Bolesław Wieniawa Długoszowski, Gustaw Orlicz Dreszer, Stefan Krak Dudzieniec, Antoni Zdzisław Jabłoński, Mieczysław Witeź Karski, Zygmunt Bończa Karwacki, Edward Dzik Kleszczyński, Ignacy Sępiński Kowalczewski, Stefan Hanka Kulesza, Benedykt Łastowiecki, Zygmunt Młot Przepałkowski, Wacław Sirka Sieroszewski, Ludwik Kmicic Skrzyński, Józef Sambor Skrzyński, Józef Kolec Smoleński, Andrzej Strug [autor wspomnień Odznaka za wierną służbę], Stefan Konopka Wendorff i Stanisław Zaruski. Ponadto wskazana jest ulica utarczki - ulica Pocztowa.

Powyższa informacja pochodzi z notatki Stanisława Malanowicza z datą 20. listopada 1936: Treść tablic ustalono na podstawie notatek Feliksa Zbrożka, Marii Cichońskiej, Beliny Prażmowskiego, Władysława Królikiewicza burmistrza miasta Końskie, Kmicica Skrzyńskiego i Janusza Żuławskiego dyrektora rozgłośni Polskiego Radia.

„Gagariny” - mało znana historia koneckich pomników

Konecki skwerek lata 60. i Koło Fortuny. 

Proszę zwrócić uwagę na ręczną pompę wodną i dwa urocze pingwiny. 

Rysunek wykonał konecki artysta Tadeusz Śliwak.

W połowie lat 60. XX wieku dwóch koneckich „prywaciarzy” (tak wtedy pogardliwie mówiło się na przedsiębiorców prywatnych) wykonało pomniki sławiące podbój kosmosu, oczywiście w jedynie słusznym wydaniu.

„Gagarin” Rakieta

...Na skwerku przed kościołem Świętego Mikołaja w Końskich wygrzewają się w słońcu mędrcy. Wszystko wiedzą. Jaka będzie pogoda jutro? Skwerek dzieli się na dwie części. Pośrodku wielki pomnik z piaskowca [sic! - betonu], Kościuszko na koniu. Mędrcy trzymają się zawsze bliżej kościoła, bo z drugiej strony naczelnika wygrzewają się lumpy, koneckie czerwone nosy obezwładnione kwietniowym słońcem. Skwerek to dusza Końskich, miasteczka powiatowego…

Stanisław Lesiakowski - powstaniec 1863 z Końskich. Sielpia - sztucery belgijskie 1863

Stanisław Lesiakowski - weteran powstania z 1863 roku. 

Fotografia pozowana w mundurze. 

NAC, zespół: Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji, sygnatura: 1-P-1376

Stanisław Lesiakowski urodził się 17.04.1841 w Końskich. Ojciec Maciej Lesiakowski (był kowalem), matka Zofia z Łapkowskich.

W powstaniu walczył pod Langiewiczem. Brał udział w bitwie pod Gielniowem. Po wyjeździe Langiewicza został przydzielony do partii Jana Rudowskiego, pod którego dowództwem walczył w bitwie pod Korytkowem w kieleckim, następnie w Barakach pod wsią Ossa w opoczyńskim i w wielu innych miejscowościach. Po upadku powstania był tropiony przez władze carskie. Został złapany w szybie górniczym w miejscowości Rozwady i uwięziony. W więzieniu poddano go torturom by wydostać od niego nazwiska przywódców, nie zdołano jednak nakłonić go do tego. Został zmuszony do złożenia przysięgi, że więcej na władzę carską ręki nie podniesie.

Przysięgi tej nie dotrzymał - w roku 1905 został aresztowany wraz z synem za udział w manifestacji narodowej. Przez sąd w Opocznie skazany został na trzy miesiące więzienia. Po uzyskaniu niepodległości zamieszkał z synem w Modlinie.